Bel kayması, omurgadaki kemiklerin birbirinin üzerinde arka ve ön tarafa doğru kayması sonucunda meydana gelen bir rahatsızlıktır. Bu durum, omurga sinirlerinin sıkışmasına neden olabilir ve bu da şiddetli ağrılara yol açabilir. Halk arasında bel kayması olarak bilinen bu rahatsızlık, tıp dilinde "spondilolistezis" olarak adlandırılır.

Bel kayması genellikle belirgin şikayetlerle kendini belli etmez, bu nedenle hastalar çoğu zaman sorunun farkında olmayabilirler. Ancak, kalça üzerinde ve bel bölgesinde ağrılar meydana gelebilir. Kayan omur sinir sıkışmalarına yol açarsa, bacaklardan topuğa kadar uzanan bölgede ağrı, karıncalanma, hissizlik veya uyuşukluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Uzun süre ayakta kalmak da bel kaymasını tetikleyici bir faktör olabilir.

Bel kaymasının belirtilerini bilmek, günlük hayatta yanlış hareketler yapmaktan kaçınarak bu durumu önlememize yardımcı olabilir. Bel kayması belirtileri şunlardır:

Bel kayması olan hastaların genel şikayetleri arasında belde ve kalçada oluşan ağrılar yer alır. Bu tür ağrılar hissedildiğinde, evde bilinçsizce yapılan egzersiz hareketleri omurgada ciddi hasarlara yol açabilir. Bu nedenle, böyle bir durumda acilen doktora başvurulmalıdır. Bel kaymasından şüpheleniliyorsa, MR çekilerek veya hareketli grafi ile teşhis konulabilir. Bu tip durumlarda en doğru davranış doktora gitmek olacaktır. Farklı pozisyonlarda çekilen MR sayesinde omurda kayma olup olmadığı veya ne kadar kaydığı tespit edilebilir.

Ameliyat sürecinde, omurga üzerindeki kaymanın baskısı ve şiddeti cerrahi müdahale için önem taşır. Doktor, hastanın şikayetlerine ve belirtilerin şiddetine göre cerrahi müdahale gerekip gerekmediğini belirleyecektir. Ancak bilinmelidir ki, ameliyat son çaredir. Diğer tedavi yöntemleri denendikten ve sonuç alınamadıktan sonra cerrahi müdahale düşünülmelidir. Örneğin, yürümekte zorluk çekildiğinde veya bağırsak işlevlerinde bozukluklar olduğunda ameliyat gerekebilir.

Bel kaymasının teşhisi konulduktan sonra, ameliyat tedavisi uygulanmadan önce medikal yani destekleyici tedaviler yapılabilir. Ağrının şiddeti ve oluşan omurga kayması önem arz eder. Doktor, hastanın günlük aktivitelerini azaltmasını isteyebilir ve gerektiğinde bel korsesi önerebilir. Bel korsesi, ağrının azalmasında ve spazmların giderilmesinde yardımcı olabilir. Ayrıca, bel kısmına yapılan steroid enjeksiyonları da ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir, ancak bu enjeksiyonlar kalıcı bir çözüm değildir.

Bel kayması tedavisine, belde zorlamaya sebep olan durumların ortadan kaldırılması ve belde zorlamaya yol açan hareketlerin kısıtlanması ile başlanır. Bel kaymasının tedavisinde ameliyat her zaman gerekli değildir. Şikayetlerin şiddeti ve kaymanın ileri seviyelerde olup olmaması durumuna göre ağrı kesici ilaçlar, fizik tedavi, kilo vererek beldeki yükün azaltılması ve bel ile karın kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler uygulanabilir. Bu tedaviler sonucunda bel kaymasına bağlı ağrı ve şikayetler azalırsa, ameliyata gerek kalmayacaktır. Bel kaymasının fizik tedavisi için doktor tarafından bir program hazırlanır ve bu program yardımıyla bel bölgesinde zayıf kalan kaslar güçlendirilir. Bu süreçte sürekli doktorla iletişim halinde olmak çok faydalıdır.